Όπως είπα και στα προηγούμενα δύο άρθρα,

η δημόσια έκθεση έχει μεγάλο κόστος για κάποιον που θέλει να κάνει σωστά τη δουλειά του, με σεβασμό στον τηλεθεατή/ακροατή/αναγνώστη, και θέλει να δώσει μια όσο το δυνατόν πιο αντικειμενική προσέγγιση.

Διάφορα είδη κόστους.

Και είναι σημαντικό να τονίσω τα στοιχεία του “σεβασμού”, της “σωστής δουλειάς” και της “αντικειμενικής προσέγγισης”. Διότι από μόνη της η δημόσια έκθεση δεν έχει κάποιο ιδιαίτερο κόστος.

Ας ξεκινήσω με το υλικό κόστος. Πολλές φορές με ρωτάνε πόσα πληρώνομαι όταν βγαίνω στα διάφορα κανάλια. Και όταν ακούουν ότι οι σχολιαστές δεν πληρώνονται, σοκάρονται. Αν ήμασταν στην Αγγλία, τη Γερμανία, τις ΗΠΑ κτλ. τα πράγματα θα ήταν βέβαια πολύ διαφορετικά. Για να κάνει κανείς μια σοβαρή και ενημερωμένη παρέμβαση χρειάζεται να ξοδέψει πολύ χρόνο προκειμένου να ενημερωθεί ο ίδιος. Αυτό από μόνο του έχει ένα κόστος – κανείς δεν σε πληρώνει για να ενημερώνεσαι, αλλά ούτε και για να ενημερώνεις.

Ο χρόνος επίσης που ξοδεύεις σε ένα τηλεοπτικό ή ραδιοφωνικό πάνελ – που μπορεί να κυμαίνεται από πέντε λεπτά μέχρι δύο ώρες – είναι στην πραγματικότητα περισσότερος διότι πας νωρίτερα και φεύγεις αργότερα. Μια δημόσια παρέμβαση μπορεί να αποδιοργανώσει ολόκληρή σου τη μέρα και να κλέψει από τον προσωπικό και οικογενειακό χρόνο. Προσωπικά, όταν είναι δυνατόν, τις ώρες που χάνω από τη δουλειά τις αναπληρώνω το βράδι. Αυτό όμως δεν είναι πάντα εφικτό και γι’ αυτό χρειάζεται οι σχολιαστές να λένε και κάποια “Όχι” μέσα-μέσα. Βέβαια, “Όχι” πρέπει να λες ούτως ή άλλως διότι μετά καταλήγεις να είσαι μαϊντανός – για αυτό το θέμα θα μιλήσω στο επόμενο άρθρο.

Παράλληλα, το ότι οι σχολιαστές δεν πληρώνονται οδηγεί σε ακόμα μια παθογένεια: αυτή του σχολιαστή-ό,τι να’ναι. Διότι όταν πληρώνεις, σκέφτεσαι δύο και τρείς φορές ποιον/α θα προσκαλέσεις – σε ενδιαφέρει η ποιότητα. Αν δεν πληρώνεις, αυτό που σε ενδιαφέρει – στην περίπτωση που δεν βρείς κάποιον αξιόλογο – είναι να γεμίσεις τον χρόνο και να καλύψεις το θέμα.

Ωστόσο υπάρχει και το μεγάλο ψυχολογικό κόστος. Κάθε δημόσια παρέμβαση (γραπτή/τηλεοπτική/ραδιοφωνική) ακολουθείται από σχόλια. Καλά και κακά – τα σχόλια δεν είναι πότε μόνο καλά ή μόνο κακά. Σίγουρα τα καλά σχόλια πάντα ενθαρρύνουν. Και τα αρνητικά σχόλια σε βοηθούν να βελτιώνεσαι όταν γίνονται με επικοδομητικό τρόπο. Υπάρχουν όμως και οι κακεντρέχειες, οι βρισιές, οι ειρωνίες ακόμα και οι… απειλές. [Το τελευταίο το αφήνω προς το παρόν].

Μέχρι τώρα με έχουν χαρακτηρίσει εθνικιστή, κουμμουνιστή, αριστερό εθνικιστή, φιλοεβραίο νεοταξίτη, φιλότουρκο, πράκτορα της ΤΜΤ, (αρχι)νενέκο, (κεκαλυμμένο) απορριπτικό, υποχείριο ξένων συμφερόντων, μιτσήν (σσ. μικρό/άβγαλτο), απρόσεχτο (διότι θα χάσω την υποστήριξη του κόσμου με αυτά που λέω), άσχετο, κτλ. [Βρες και συ ένα επίθετο]. Αυτά είναι μόνο τα αρνητικά και δεν τα αναφέρω από παράπονο, αλλά για την ιστορία και για να δείξω τον… ευφάνταστο πλουραλισμό που υπάρχει. Όμως όλα αυτά σε βάθος χρόνου επιβαρύνουν τη ψυχολογική κατάσταση η οποία ευτυχώς εξισορροπείται από τα θετικά. Αυτά συμβαίνουν όταν επιλέγεις κάποτε να συγκρούστείς με κάποια κατεστημένα αφηγήματα και τάσεις, όταν αυτό που προσφέρεις είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας. Όταν το πρώτο πράγμα που σε ενδιαφέρει στην τηλεόραση δεν είναι το κουστούμι που φοράς ή το χτένισμα, αλλά αυτό που θα πεις με αίσθημα ευθύνης απέναντι σε αυτόν που σε ακούει. Με ρίσκο τη δημιουργία αρνητικών αισθημάτων προς το πρόσωπό σου στους κόλπους της κοινωνίας και, ενδεχομένως, ενίοτε, της… κυβέρνησης. [Όχι δηλαδή ότι είμαι και κανένας επαναστάτης, μην παρεξηγηθώ από τους… όντως επαναστάτες].

Πολλές φορές εύχομαι να ήμουνα και εγώ ένας από τους πολλούς “αποστειρωμένους” συναδέλφους που μένουν στην ασφάλεια του γραφείου τους και στην “δόξα” ή “επιτυχία” που τους δίνουν τα ακαδημαϊκά τους επιτεύγματα. Κάποτε το προσπαθώ, αλλά δυσκολεύομαι. Διότι δεν μπορώ να κατανοήσω τη θέση-ιδιότητά μου ανεξάρτητα από το ρόλο μου ως πολίτης με κοινωνική ευθύνη. Εκεί και όπου μπορώ θέλω να προσφέρω, γενικά μιλώντας. Είναι όμως μια διαδικασία εξέλιξης και βελτίωσης που πρέπει να ρυθμίζεται στην πορεία, όπως και κάθε κατάσταση στη ζωή.

Βρείτε πιο κάτω τα προηγούμενα άρθρα:

Τα Diaries ενός Διεθνολόγου no. 1: Το Προφίλ

Τα Diaries ενός Διεθνολόγου no. 2: Ποιός Σχολιάζει Τί;