Είναι με λύπη που διέγνωσα για ακόμα μια φορά το προβληματικό θεολογικό υπόβαθρο των δηλώσεων του Αρχιεπισκόπου Κύπρου. Το συγκεκριμένο θέμα έθιξα και στο παρελθόν, εδώ και εδώ. Αφορμή αυτή τη φορά στάθηκε η χριστουγεννιάτικη εγκύκλιος του Αρχιεπισκόπου. Αν και κατά το πρώτο μισό του κειμένου γίνεται μια ωραία αναφορά στο νόημα των Χριστουγέννων και το μυστήριο της γέννησης του Χριστού, το δεύτερο μισό αναιρεί ουσιαστικά το πνεύμα του πρώτου. Μεταξύ άλλων, το επίμαχο σημείο που έγινε αντικείμενο έντονου σχολιασμού είναι το πιο κάτω:
Με την πιο πάνω παράγραφο ο Αρχιεπίσκοπος επιδίδεται -τουλάχιστον- σε συνομωσιολογία, κινδυνολογία, ανακριβή-επιλεκτική παράθεση των Γραφών και λανθασμένη ερμηνεία. Σε αυτό το άρθρο δεν θα πω πολλά, θα αφήσω τις ίδιες τις Γραφές να μιλήσουν διότι, εκτός των άλλων, ο Αρχιεπίσκοπος έχει καταλήξει να είναι βούτυρο στο ψωμί αυτών που θέλουν όχι απλά να χτυπήσουν τον ίδιο αλλά και τη χριστιανική πίστη γενικότερα (αφού την ταυτίζουν με τα λεγόμενά του). Κάτι τέτοιο θα έπρεπε να προβληματίσει ιδιαίτερα τον Αρχιεπίσκοπο και τους χριστιανούς. Ξεκινώντας παραθέτω το άμεσο συγκείμενο (Έξοδος 1,7-13) του εδαφίου (Έξοδος 1,10) που χρησιμοποιεί ο Αρχιεπίσκοπος για να δικαιολογήσει τα λόγια του:
Και αυξήθηκαν οι γιοι Ισραήλ, και πληθύνθηκαν, και πολλαπλασιάστηκαν, και δυναμώθηκαν σε αρκετά υπερβολικό βαθμό, ώστε ο τόπος γέμισε απ’ αυτούς.
ΚΑΙ ένας καινούργιος βασιλιάς σηκώθηκε στη διακυβέρνηση της Αιγύπτου, που δεν γνώριζε τον Ιωσήφ.
Και είπε στον λαό του: Δέστε, ο λαός των γιων Ισραήλ είναι μεγάλο πλήθος, και ισχυρότερος από μας·
ελάτε, ας σοφιστούμε εναντίον τους, για να μη πολλαπλασιαστούν, και, αν συμβεί πόλεμος, ενωθούν κι αυτοί μαζί με τους εχθρούς μας, και μας πολεμήσουν, και αναχωρήσουν από τον τόπο.
Και έβαλαν επάνω τους επιστάτες των εργασιών για να τους καταθλίβουν με τα βάρη τους· και οικοδόμησαν στον Φαραώ πόλεις αποθηκών, την Πιθώμ, και τη Ραμεσσή.
Όσο όμως τους κατέθλιβαν, τόσο περισσότερο πληθύνονταν και αύξαναν. Και [οι Αιγύπτιοι] αποστρέφονταν τους γιους Ισραήλ.
Και οι Αιγύπτιοι καταδυνάστευαν τους γιους Ισραήλ με σκληρότητα.
Άρα το εδάφιο αναφέρεται στον “εκλεκτό λαό του Θεού”, τον Ισραήλ, ο οποίος κατέφυγε/μετανάστευσε στην Αίγυπτο για να βρεί καλύτερες συνθήκες διαβίωσης. Οι Ισραηλίτες δεν αποτελούσαν άμεση απειλή για την Αίγυπτο, θεωρήθηκαν όμως ως τέτοια λόγω της ραγδαίας αύξησης και ευημερούσας ανάπτυξής τους. Από εδώ αντιλαμβάνεται κανείς ότι ο Αρχιεπισκοπος χρησιμοποιεί ένα επιχείρημα που για τον ίδιο δεν θα έπρεπε να αποτελούσε πραγματικό επιχειρημα – δεδομένου ότι με αυτό τοποθετείται ιστορικά και θεολογικά με την πλευρά των Αιγυπτίων (η οποία εν πάση περιπτώσει δεν στοιχειοθετείται ιστορικά ως δικαιολογημένη).
Μήπως ήταν κατακριτέα η μετανάστευση των Ισραηλιτών (Γένεση 12,12); [Tου πιστώνω, βέβαια, ότι αποκλείται να τους είχε στείλει η Τουρκία…] Έπειτα, ποιά είναι η λύση που προτείνει ο Αρχιεπίσκοπος; Μήπως αυτή που υιοθέτησαν οι Αιγύπτοι αποφασίζοντας να καταδυναστεύσουν τον λαό Ισραήλ; Και τελικά ποιό ήταν το αποτέλεσμα αυτής της “πολιτικής”; Μεταξύ άλλων, οι 10 πληγές του Φαραώ και η Έξοδος των Ισραηλιτών. Για όποιον ακούει, εδώ υπάρχουν και παθήματα που μπορούν να γίνουν μαθήματα – οχι ότι δεν τα έχουμε δει να επαναλαμβάνονται στην πορεία της ιστορίας.
Από εδώ και πέρα θα εστιαστώ στην παράθεση ενός αριθμού εδαφίων που αντικρούουν τη λογική και θεολογική ερμηνεία του Αρχιεπισκόπου, αναδεικνύοντας ότι, εκτός των άλλων, η χρήση που κάνει των Γραφών είναι επιλεκτική και επιτηδευμένη. Υπάρχουν πολύ περισσότερα, κάποια βασικά όμως είναι τα εξής:
- Έξοδος 23,9: Και δεν θα καταδυναστεύσεις τον ξένο· επειδή, εσείς γνωρίζετε την ψυχή τού ξένου, για τον λόγο ότι σταθήκατε ξένοι στη γη τής Αιγύπτου.
- Λευιτικό 19,33-34: Και αν κάποιος ξένος παροικεί μαζί σου στη γη σας, δεν θα τον θλίψετε· ο ξένος, που παροικεί με σας, θα είναι σε σας όπως ο αυτόχθονας, και θα τον αγαπάς όπως τον εαυτό σου· επειδή, ξένοι σταθήκατε στη γη τής Αιγύπτου. Εγώ είμαι ο Κύριος ο Θεός σας.
- Αριθμοί 9,14: Και αν ένας ξένος παροικεί μεταξύ σας, και κάνει το Πάσχα στον Κύριο, σύμφωνα με τα νόμιμα του Πάσχα, και σύμφωνα με τις τελετές του, έτσι θα το κάνει· τον ίδιο νόμο θα έχετε, και για τον ξένο και για τον αυτόχθονα.
- Δευτερονόμιο 27,19: Επικατάρατος όποιος διαστρέψει την κρίση τού ξένου, του ορφανού, και της χήρας. Και ολόκληρος ο λαός θα πει: Αμήν.
- Ιεζεκιήλ 47,22-23: Και θα την κληρώσετε στον εαυτό σας για κληρονομιά, μαζί με τους ξένους, που παροικούν ανάμεσά σας, όσοι γεννήσουν γιους ανάμεσά σας· και θα είναι σε σας ως αυτόχθονες ανάμεσα στους γιους Ισραήλ· και θα έχουν κληρονομιά μαζί σας, ανάμεσα στις φυλές τού Ισραήλ. Και σε όποια φυλή παροικεί ο ξένος, εκεί θα του δώσετε την κληρονομιά του, λέει ο Κύριος ο Θεός.
- Ζαχαρίας 7,9-10: Έτσι λέει ο Κύριος των δυνάμεων, λέγοντας: Να κρίνετε κρίση αλήθειας, και να κάνετε έλεος και οικτιρμό, κάθε ένας στον αδελφό του· και μη καταδυναστεύετε τη χήρα, και τον ορφανό, και τον ξένο, και τον πένητα· και κανένας από σας ας μη σκέφτεται κακό μέσα στην καρδιά του ενάντια στον αδελφό του.
- Κατά Ματθαίον 22,39: Και ένας απ’ αυτούς, νομικός, τον ρώτησε, πειράζοντάς τον, και λέγοντας: Δάσκαλε, ποια εντολή [είναι] μεγάλη μέσα στον νόμο; Και ο Ιησούς τού είπε: «Θα αγαπάς τον Κύριο τον Θεό σου από όλη την καρδιά σου, και από όλη την ψυχή σου, και από όλη τη διάνοιά σου». Αυτή είναι πρώτη και μεγάλη εντολή. Δεύτερη, όμως, όμοια μ’ αυτή είναι: «Θα αγαπάς τον πλησίον σου σαν τον εαυτό σου». Σ’ αυτές τις δύο εντολές κρέμονται ολόκληρος ο νόμος και οι προφήτες.
- Κατά Ματθαίον 5,44: Να αγαπάτε τούς εχθρούς σας, να ευλογείτε εκείνους που σας καταρώνται, να ευεργετείτε εκείνους που σας μισούν, και να προσεύχεστε για εκείνους που σας βλάπτουν και σας κατατρέχουν.
- Κατά Ματθαίον 25,41-45: Φύγετε από μένα εσείς οι καταραμένοι, στη φωτιά την αιώνια, που έχει ετοιμαστεί για το διάβολο και τους αγγέλους του. Γιατί πείνασα, και δε μου δώσατε να φάω, δίψασα, και δε μου δώσατε να πιω, ξένος ήμουν, και δε με περιμαζέψατε, γυμνός ήμουν, και δε με ντύσατε, άρρωστος και στη φυλακή, και δε με επισκεφτήκατε. Τότε θα του αποκριθούν κι αυτοί: Κύριε, πότε σε είδαμε να πεινάς ή να διψάς ή ξένo ή γυμνό ή άρρωστο ή στη φυλακή, και δε σε υπηρετήσαμε; Θα τους αποκριθεί τότε εκείνος: Πραγματικά, σας λέω, καθόσον δεν τα κάνατε αυτά σ’ έναν απ’ αυτούς τους ασήμαντους, ούτε σε μένα τα κάνατε.
- Προς Γαλάτες 3,28: Δεν [υπάρχει] πλέον Ιουδαίος ούτε Έλληνας· δεν υπάρχει δούλος ούτε ελεύθερος· δεν υπάρχει αρσενικό και θηλυκό· επειδή, όλοι εσείς είστε ένας στον Ιησού Χριστό.
- Προς Εβραίους 13,2: μη ξεχνάτε τη φιλοξενία· επειδή, διαμέσου αυτής μερικοί φιλοξένησαν αγγέλους, μη γνωρίζοντας.
Το κείμενο του Αρχιεπισκόπου χωράει πολύ περισσότερο σχολιασμό αλλά, προς το παρόν, αυτός δεν είναι ο σκοπός. Παράλληλα τα πιο πάνω δεν αποτελούν εισήγηση ότι πρέπει να υπάρχει αυθαιρεσία ή αφροσύνη στη διαχείριση οποιουδήποτε κρατικού θέματος, περιλαμβανομένης και της μετανάστευσης. Σύμφωνα όμως με τα ιερά κείμενα του Χριστιανισμού, η στάση της Εκκησίας θα έπρεπε να ήταν πολύ διαφορετική. Τέτοια που να μην προωθεί την πόλωση, τον φόβο και το μίσος αλλά να πράττει το αντίθετο. Η διαστρέβλωση των Γραφών και η κεφαλαιοποίηση μιας τόσο σημαντικής γιορτής για τη Χριστιανοσύνη όπως είναι τα Χριστούγεννα για να προβληθούν προσωπικές πολιτικές απόψεις του Αρχιεπισκόπου, που ουδεμία σχέση έχουν με το γράμμα και το πνεύμα του Χριστιανισμού, είναι αποδειξη μιας -τουλάχιστον- μη-αρμόζουσας συμπεριφοράς και ενός ανησυχητικού φαινομένου που έχει άμεσο και αρνητικό κοινωνικό και πολιτικό αντίκτυπο.
Χρόνια Πολλά,
Ζήνωνας Τζιάρρας, 26/12/2017