Μεταξύ των παραγόντων που επηρέασαν την δημιουργία εξωτερικής πολιτικής στην Τουρκία μετά την άνοδο του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) στην εξουσία (2002), εκτός από μια ανανεωμένη εκδοχή πολιτικού Ισλάμ και οικονομικο-κοινωνικών παραγόντων στο εσωτερικό, βασικό ρόλο έπαιξαν βέβαια και εξωτερικά γεωπολιτικά ζητήματα. Πέραν από τον πόλεμο του Αφγανιστάν (2001), που ήρθε ως αποτέλεσμα των τρομοκρατικών επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου στις ΗΠΑ και ανανέωσε το ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή, η αμερικανική επέμβαση στο Ιράκ (2003) ήταν καθοριστικότατη τόσο για την ευρύτερη γεωπολιτική της Μέσης Ανατολής όσο και για την τουρκική εξωτερική πολιτική.
Συγκεκριμένα, οι επιχειρήσεις και οι πολιτικές των Αμερικανών στο Ιράκ μετά το 2003 δημιούργησαν προβλήματα στις αμερικανο-τουρκικές σχέσεις. Αυτό συνέβη κυρίως λόγω των συγκρουόμενων απόψεων των δύο μερών για το ζήτημα του Β. Ιράκ (Ιρακινό Κουρδιστάν). Η Τουρκία όχι μόνο αρνήθηκε την πρόσβαση σε αμερικανικά στρατεύματα στο Ιράκ μέσα από τα εδάφη της αλλά διαφώνησε με τις ΗΠΑ και στο ζήτημα της ομοσπονδοποίησης του Ιράκ, η οποία έδινε στο Β. Ιράκ (με πρωτεύουσα το Ερμπίλ) επισήμως πλέον μερική αυτονομία. Για τις ΗΠΑ, οι Κούρδοι του Ιράκ ήταν σύμμαχοι κατά του καθεστώτος Σαντάμ, ενώ οι κουρδικές περιοχές πόλος σταθερότητας μέσα στην συγκρουσιακή κατάσταση που επικρατούσε στη χώρα. Οι ΗΠΑ όμως με τους τρόπους τους δεν έλαβαν υπόψη τις ανασφάλειες της Άγκυρας στο κουρδικό ζήτημα, γεγονός που οδήγησε την Τουρκία σε μια πολύ επιφυλακτική στάση έναντι των πρώτων, θεωρώντας ότι μπορεί να έχουν ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο που θα περιελάμβανε το διαμελισμό και της ίδιας.
Continue reading →