Των Ανδρέα Κάρυου και Ζήνωνα Τζιάρρα, από το 38ο τεύχος του περιοδικού Εθνική Φρουρά & Ιστορία του Υπουργείου Άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας (σ. 42-59).

Εισαγωγή

Κατά την τελευταία δεκαπενταετία έχει επιτευχθεί σημαντική πρόοδος με τη δημοσίευση όλο και περισσότερων πραγματειών σχετικά με διάφορες πτυχές της τετραετίας 1955 – 1959 στην Κύπρο. Οι μελέτες αυτές, οπωσδήποτε ποιοτικές και στηριγμένες σε αρχειακά δεδομένα, ανταποκρίνονται σε ποικίλα ερωτήματα που θέτουν κατά περιόδους η επιστημονική κοινότητα και η κοινωνία των πολιτών, ανασυνθέτοντας και αναλύοντας ποικίλες όψεις της πολύ σημαντικής περιόδου που ορίζεται στην ελληνόγλωσση βιβλιογραφία ως «Κυπριακός Αγώνας» ή «Αγώνας της ΕΟΚΑ» και στην αγγλόγλωσση βιβλιογραφία κυρίως ως «The Cyprus Revolt» ή «The Cyprus Emergency».

Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες που έχουν καταβληθεί από τους μελετητές και τη μεθοδική διερεύνηση μίας σειράς σημαντικών θεματικών, η φύση του αγώνα της «Εθνικής Οργάνωσης Κυπρίων Αγωνιστών» (ΕΟΚΑ) δεν έχει ερευνηθεί επαρκώς. Όντως, στη συντριπτική πλειοψηφία των δημοσιευμένων ερευνών οι συγγραφείς καταπιάνονται με τη δράση της ΕΟΚΑ, χωρίς ωστόσο να έχουν παραθέσει σαφείς επεξηγήσεις για την ορολογία που επέλεξαν να χρησιμοποιήσουν για την περιγραφή και ανάλυσή της. Συνεπακόλουθα, η εν λόγω αδυναμία έχει ως αποτέλεσμα την αυθαίρετη ή αβασάνιστη εργαλειακή χρήση των όρων και των εννοιών που αναφέρονται στο τι είδους αγώνα (από τεχνικής άποψης) πραγματοποίησε η ΕΟΚΑ με όλες τις παρερμηνείες που η στρέβλωση αυτή επιφέρει.

Η παρούσα ανάλυση φιλοδοξεί να συμβάλει στον ορισμό της φύσης του αγώνα της ΕΟΚΑ, χωρίς όμως να δίνει μία τελική απάντηση στο πολύ σημαντικό αυτό ερευνητικό ερώτημα. Η επιλογή αυτή έγινε ενσυνείδητα και δεν οφείλεται μόνο στην έλλειψη διαθέσιμου χώρου (είναι πρακτικά αδύνατο στα πλαίσια ενός άρθρου να δοθεί επαρκής απάντηση βασισμένη στην επεξεργασία δεδομένων), αλλά κυρίως στο ότι ο ορισμός της φύσης και του χαρακτήρα του αγώνα της ΕΟΚΑ αποτελεί ερευνητικό εγχείρημα σε εξέλιξη, τα πορίσματα του οποίου θα ανακοινωθούν από τους γράφοντες σε μεταγενέστερο στάδιο. Αντίθετα, η μέθοδος που προτιμήθηκε στο παρόν άρθρο είναι μία διεπιστημονική προσέγγιση μέσα από το πρίσμα της Ιστορίας και των Στρατηγικών Σπουδών για τη διατύπωση μερικών παρατηρήσεων, οι οποίες θα αποβούν επωφελείς για την επεξήγηση της φύσης του αγώνα που πραγματοποιήθηκε στην Κύπρο: στο πρώτο μέρος θα καταδειχθεί η ποικιλομορφία στην ορολογία που χρησιμοποιήθηκε από τους ερευνητές στις δεκαετίες που ακολούθησαν τον τερματισμό του επιχειρησιακού προγράμματος της ΕΟΚΑ το 1959. Ακολούθως, θα προβούμε στην επεξήγηση του κάθε όρου ξεχωριστά, όπως
αυτός χρησιμοποιείται στο πλαίσιο των διαφόρων πεδίων μελέτης στη βιβλιογραφία. Στο σημείο αυτό επιθυμούμε να διευκρινίσουμε ότι δεν θα γίνει αναφορά στη χρήση πολιτικά χρωματισμένων ορολογιών που έχουν χρησιμοποιηθεί για την εξυπηρέτηση μη επιστημονικών σκοπών.

Μπορείτε να βρείτε ολόκληρο το άρθρο εδώ. 

Για ολόκληρο το 38ο τεύχος Εθνική Φρουρά & Ιστορία, πατήστε εδώ.