DHA Photo

Σε συνέχεια της ανάλυσης και των εκτιμήσεων για τον αντίκτυπο των τουρκικών εκλογών στο εσωτερικό και την εξωτερική πολιτική της χώρας, θα ήταν ενδιαφέρον να καταγράψουμε τις ραγδαίες, θα έλεγε κανείς, εξελίξεις και δυναμικές που σημειώνονται στην Τουρκία λίγες μόνο μέρες μετά τα εκλογικά αποτελέσματα.

Εξωτερική Πολιτική

Όπως προβλέφθηκε, μια από τις άμεσες ενέργειες της κυβέρνησης ΑΚΡ μετά την 1η Νοεμβρίου ήταν η εντατικοποίηση των αεροπορικών κτυπημάτων κατά των Κούρδων της Συρίας σε μια περίοδο μάλιστα που οι τελευταίοι ετοιμάζονται να χτυπήσουν την “πρωτεύουσα” του “Ισλαμικού Κράτους” στη Συρία, τη Ράκα.

Ταυτόχρονα, η τουρκική κυβέρνηση ανακοίνωσε την επίσπευση του ενεργειακού έργου ΤΑΝΑΡ (Trans-Anatolian Natural Gas Pipeline Project) που στοχεύει στη μεταφορά αζέρικου φυσικού αερίου (από το Shah Deniz-2 και άλλα μέρη της Κασπίας) από το σύνορο Τουρκίας-Γεωργίας προς τα ανατολικά σύνορα της Τουρκίας και, κατ’ επέκταση, στην Ευρώπη (Βλ. στον πιο κάτω χάρτη, με κόκκινο χρώμα). Βεβαίως, οι προσπάθειες της Τουρκίας δεν πρέπει να εξετάζονται ανεξάρτητα από τις ενεργειακές ανάγκες της ΕΕ, την ευρωπαϊκή στρατηγική ενεργειακής ασφάλειας (που αναφέρει και την Τουρκία), ή τον Ενεργειακό Διάλογο και Στρατηγική Ενεργειακή Συνεργασία Υψηλού Επιπέδου Τουρκίας-ΕΕ. Δεν πρέπει επίσης να παραληφθεί όταν γίνεται λόγος για τις διαπραγματεύσεις μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ για το Προσφυγικό ή μεταξύ Τουρκίας-ΗΠΑ/ΝΑΤΟ για τη Συρία και άλλα ζητήματα. Συνδέεται φυσικά και με τις αρνητικές εξελίξεις στις σχέσεις Ρωσίας-Τουρκίας και στον ενεργειακό τομέα.

Σημειώνεται επίσης ότι, με βάση τα σχέδια, η Τουρκία θα λάβει φυσικό αέριο μέχρι το 2018 ενώ αναμένεται να φτάσει και στην Ευρώπη μέχρι το 2020 μέτα την περάτωση της κατασκευής και του αγωγού TAP (Trans-Adriatic Pipeline, με μπλέ χρώμα στο χάρτη).

Πηγή: Επίσημη ιστοσελίδα ΤΑΝΑΡ. Η ονομασία “TRNC” που παρουσιάζεται στο χάρτη για το ψευδοκράτος, δεν υιοθετείται από τον γράφοντα.

To Eσωτερικό

Στο εσωτερικό οι προσπάθειες του ΑΚΡ για μετατροπή του πολιτειακού συστήματος σε προεδρικό και ισχυροποίηση της πολιτικής του εξουσίας συνεχίζονται. Αφενός, τόσο ο Ερντογάν όσο και ο εκπρόσωπός του, Ιμπραχίμ Καλίν, ανέφεραν ξεκάθαρα ότι η μετατροπή ή ακόμα και η σύνθεση νέου συντάγματος είναι στα άμεσα σχέδια του κόμματος. Αφετέρου, οι επιθέσεις της κυβέρνησης κατά αντιπολιτευτικών ΜΜΕ – και μάλιστα που πρόσκεινται φιλικά προς τον Ιμάμη Φεντουλάχ Γκιουλέν – συνεχίζονται, με τα ίδια τα μέσα να αντιδρούν σταματώντας τις μεταδόσεις τους. Συγκεκριμένα, η στοχοποίηση κύκλων του Γκιουλέν έχει να κάνει και με την ελαχιστοποίηση της επιρροής που ασκούν οχι μόνο στον τομεά των ΜΜΕ αλλά και στους διάφορους θεσμούς και σώματα του κράτους.

Σημαντικές κοινωνικές δυναμικές καταγράφουν και τα αποτελέσματα της πρόσφατης δημοσκόπησης από την εταιρία IPSOS για το CNN TÜRK. Οι τάσεις που διαφαίνονται βέβαια πίσω από αυτή την έρευνα είναι φιλοκυβερνητικές, τα αποτελέσματα όμως σημαντικά όπως και να’ χει. Η στήριξη για το ΑΚΡ παρουσιάζει άνοδο από το 49% των εκλογών στο 53% (με περιθώριο λάθους 2.4%). Αυτά τα ποσοστά αφαιρούνται κατά κύριο λόγο από το εθνικιστικό MHP το οποίο πέφτει στο 9% και, εαν επρόκειτο για εκλογικά αποτελέσματα, δεν θα έμπαινε στη Βουλή. Το CHP και το HDP παραμένουν λίγο-πολύ στα ίδια ποσοστά. Ωστόσο, από τους ερωτηθέντες της δημοσκόπησης το 57% φαίνεται να προτιμά την διατήρηση ενός κοινοβουλευτικού συστήματος, με μόνο το 31% να είναι θετικό για την μετατροπή σε προεδρικό. Το τελευταίο αποτέλεσμα είναι σημαντικό αφού δείχνει ότι, πιθανόν (πάντως όχι βέβαιο), ένα δημοψήφισμα για μετατροπή του πολιτειακού συστήματος να μην είχε τα αποτελέσματα που θα ήθελε ο Ερντογάν.

Σε μια άλλη ανάγνωση αυτών των αποτελεσμάτων, ανησυχητικό είναι το ότι το ΑΚΡ φαίνεται να ενσωματώνει ακόμα μεγαλύτερο ποσοστό της (εθνικιστικής) κοινής γνώμης. Και αυτό συμβαίνει ακριβώς λόγω της δεξιάς στροφής που έκανε και διατηρεί το ΑΚΡ από την προεκλογική περίοδο. Από τη μια, μεσοπρόθεσμα αυτό μπορεί να σηματοδοτήσει έναν ιδεολογικό μετασχηματισμό εντός του ΑΚΡ προς τον εθνικισμό του MHP ο οποίος θα έχει σαφώς αντίκτυπο στις εσωτερικές και εξωτερικές πολιτικές του ΑΚΡ. Από την άλλη, φανερώνει την μακροπρόθεσμη πιθανότητα – και αυτό είναι μια μακρινή και υποθετική εκτίμηση – της αποδυνάμωσης του ΜΗΡ σε επόμενη εκλογική διαδικασία και την απορρόφηση των ψήφων του από το ΑΚΡ, με αποτέλεσμα την ισχυροποίηση του τελευταίου ασχέτως των επιδόσεων του CHP και ΗDP.