Ακούγονται διάφορες απόψεις για την απόσυρση της κυβέρνησης από τις διαπραγματεύσεις γι’ αυτό θα καταθέσω και γω τη δική μου.
Από καθαρά διεθνολογικής πλευράς ο Πρόεδρος έπραξε ορθα. Ναι, όσο και αν παραξενεύει κάποιους. Και έπραξε ορθά για δύο λόγους:
1) Από τη στιγμή που στο πρόσφατο παρελθόν ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είχε απειλήσει με διακοπή των διαπραγματεύσεων σε περίπτωση περαιτέρω παραβιάσεων της Τουρκίας, τότε η απειλή του (ασχέτως αν ενδιαφέρει ή οχι τους Τούρκους) πρέπει να θεωρηθεί αξιόπιστη για τώρα αλλά και για το μέλλον. Σε αυτό τον τομέα πρέπει η κυβέρνηση να επιδείξει κάποια σοβαρότητα. Αν δεν ήθελε να το εφαρμόσει ας μην έκανε την απειλή εξ αρχής.
Εξ άλλου δεν είναι καθόλου παράλογο να φέρνεις ένα δρώντα του διεθνούς συστήματος προ των ευθυνών του εαν αυτός πράγματι διαβάλει την ειρήνη, την ασφάλεια και τη σταθερότητα της περιοχής. Αυτό είναι μια πραγματικότητα. Υπό αυτό το πρίσμα, η απόφαση της κυβέρνησης είναι απόλυτα ορθολογική και εκθέτει την Τουρκία, τουλάχιστον επικοινωνιακά και διπλωματικά. Όσο για την αντίδραση της τουρκοκυπριακής ηγεσίας και της Τουρκίας, ήταν αναμενόμενη. Φυσικά και θα έλεγαν ότι δεν θέλουμε λύση. Μήπως όμως αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να εκμεταλλευόμαστε το διεθνές δίκαιο και τις γεωπολιτικές πραγματικότητες; Υπάρχουν σοβαρά επιχειρήματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από μεριάς μας. Είναι σημαντικό να δείξουμε αποφασιστικότητα και πολιτική σοβαρότητα τουλάχιστον στο βαθμό που μας παίρνει. Η πολιτική του “καλού παιδιού” ο,τι και αν συμβαίνει δεν είναι πάντα η καλύτερη.
2) Θα ήταν πιο δύσκολο να στηρίξει κανείς την απόφαση Αναστασιάδη αν η γεωπολιτική κατάσταση στην περιφέρεια δεν βρισκόταν σε τέτοια υψηλά επίπεδα κινδύνου και αστάθειας. Και αν βέβαια η Τουρκία δεν ήταν τόσο απασχολημένη και στριμωγμένη από πολλά άλλα μέτωπα, οχι απλά διπλωματικά αλλά και στρατιωτικά. Σε μια φάση όπου η τουρκική στάση επιδέχεται σφοδρή κριτική απο διεθνείς δρώντες και όπου χάνει σε σημαντικό βαθμό την αξιοπιστία της – σε ιστορικά σημαντικό βαθμό, ιδιαίτερα όσον αφορά τις ΗΠΑ.
Με αυτό βέβαια δεν εννοώ ότι η Τουρκία είναι “τελειωμένη” όπως πολλοί ονειρεύονται, ή ότι η τουρκο-αμερικανικές σχέσεις έχουν διαρρηχθεί. Οχι. Εννοώ πως η κατάσταση προσφέρεται για διπλωματικούς ελιγμούς και αξιοποίηση των γεωπολιτικών και γεωστρατηγικών δεδομένων. Είναι ευκαιρία για σοβαρή πολιτική ανάλυση, σχεδιασμό στρατηγικής και λήψη αποφάσεων.
Παρά όμως τη συμφωνία μου σε ό,τι αφορά την κυβερνητική απόφαση, παραμένω διστακτικός για ένα και μόνο λόγο. Είναι ξεκάθαρο ότι η απόφαση αυτή πάρθηκε σχετικα βιαστικά. Δεν μελετήθηκε επαρκώς. Συνεπώς πιστεύω ότι η κυβέρνηση δεν γνωρίζει τα επόμενα βήματα που μπορεί ή που πρέπει να κάνει ακριβώς διότι δεν έχει μελετήσει τα πιθανά σενάρια που μπορεί να προκύψουν. Και αυτό βέβαια το πιστεύω διότι αυτή υπήρξε ανέκαθεν η νοοτροπία της Κυπριακής Δημοκρατίας σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και σχεδιασμού στρατηγικής γενικότερα. Ελπίζω να διαψευστώ.
Σημείωση: H πιο πάνω εκτίμηση δεν εμπίπτει σε στρατόπεδα όπως “απορριπτικοί”, “νεναίκοι”, κ.α. Βασίζεται σε διεθνολογική ανάλυση, πάντα με το χαρακτήρα της προσωπικής προοπτικής.