Όσον αφορά βέβαια την τουρκική αυτή πολιτική προς την Ελλάδα και το Ισραήλ την παρούσα χρονική συγκυρία, παρόλο που είναι συνδεδεμένη με το Αιγαίο στην μια περίπτωση και με το Παλαιστινιακό στην άλλη, αποκτά νέα ισχυρή σύνδεση με τις κυπριακές προσπάθειες για την εύρεση και εξόρυξη του φυσικού αερίου. Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, οι κινήσεις και απειλές της Άγκυρας αξίζει να αξιολογηθούν μέσα στα πλαίσια του ευρύτερου περιφερειακού κλίματος ασφάλειας και της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Τί σημαίνουν για τις σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ-ΗΠΑ; Τί σημαίνουν για τις τουρκικές διεκδικήσεις; Tί σημαίνουν για τις ισορροπίες ισχύος της ευρύτερης περιοχής;

Κατ’ αρχήν να σημειωθεί ότι οι κινήσεις αυτές, ή οποιεσδήποτε κινήσεις τέτοιου είδους από μέρους της Άγκυρας, δεν αφήνουν το Ισραήλ ασυγκίνητο, αφού είναι μια χώρα με ισχυρή κουλτούρα εθνικής ασφάλειας που δεν θα διστάσει να υπερασπιστεί τα συμφέροντά του, ασχέτως αν αυτός που τα απειλεί είναι ένας (πρώην και δυνατός) σύμμαχος, όπως η Τουρκία. Επιπλέον, τέτοιες ενέργειες χειροτερεύουν ακόμα περισσότερο τις σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ (το Ισραήλ το Δεκέμβριο του 2011 ακύρωσε συμφωνία πώλησης εναέριων συστημάτων πληροφοριών στην Τουρκία, πολλών εκατομμυρίων),[i] ενώ δείχνουν ότι η Τουρκία δεν έχει σκοπό να προσπαθήσει να επαναπροσεγγίσει το εβραϊκό κράτος, αλλά ούτε καν να διατηρήσει την κατάσταση ως έχει. Αυτό βέβαια καθόλου δεν ευχαριστεί τις ΗΠΑ οι οποίες θεωρούν το Ισραήλ ίσως τον σημαντικότερό σύμμαχό τους στη περιοχή. Ενδεικτικό αυτού του γεγονότος είναι οι ετοιμασίες για διοργάνωση κοινών στρατιωτικών ασκήσεων μεγάλης κλίμακας, και η πρόσφατη πρόσθετη στήριξη δεκάδων εκατομμυρίων από τις ΗΠΑ προς το Ισραήλ για αντιπυραυλικά συστήματα.[ii] Υπό αυτό το πρίσμα η Τουρκία στρέφεται ενάντια στις ισορροπίες που ευνοούν όχι μόνο τις ΗΠΑ αλλά και το ΝΑΤΟ. Και βέβαια αυτό δεν πρέπει να το δούμε ξεκομμένα από τις τελευταίες εξελίξεις με τη Γαλλία και τη διάθεση του Ερντογάν να δημιουργήσει διπλωματικό επεισόδιο με έναν απ’ τους σημαντικότερους Δυτικούς συμμάχους. Έτσι, παρακολουθούμε τη συνέχεια της περιφερειοποίησης της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής η οποία αποσκοπεί μεταξύ άλλων στην αποτροπή οποιωνδήποτε τετελεσμένων που έρχονται ενάντια στην υψηλή της στρατηγική στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο γενικότερα – ακόμα και αν αυτό είναι αντίθετο με συμφέροντα παραδοσιακών περιφερειακών ή Δυτικών της συμμάχων – ενώ συνεχίζει τις προσπάθειες της για να καταστεί περιφερειακή ηγεμονία μέσω της διατήρησης, εν μέρει, του μονοπωλίου σαν ενεργειακός κόμβος μεταξύ παραγωγής και ζήτησης (Ανατολής και Δύσης).

Σ’ αυτό το παιχνίδι, ας μην ξεχνάμε, παίζει και η Ρωσία. Παρόλο που η ρωσική Gazprom απέσυρε το ενδιαφέρον της για έρευνες στην Κύπρο κατά τον δεύτερο γύρο αδειοδοτήσεων, η συμφωνία μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και Ρωσίας για την παραχώρηση χαμηλότοκου ρωσικού δανείου ύψους 2.5 δισεκατομμυρίων ευρώ παραμένει ενδεικτική των ρωσικών συμφερόντων στην Κύπρο και του ρόλου που η Ρωσία θέλει να διαδραματίσει στη Νήσο.[iii] Επιπλέον, ενώ η Ρωσία ανέπτυξε καλές σχέσεις με τη Τουρκία μετά τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου, οι πρόσφατες προσπάθειες της δεύτερης για ανάδειξή της σε περιφερειακή ηγεμονία δεν ευχαριστούν τη πρώτη. Αν και οι δύο δυνάμεις ίσως μέλλουν να αντιμετωπίσουν η μία την άλλη στον Καύκασο και την κεντρική Ασία (διπλωματικά ή άλλως πώς), η Κύπρος και η Μέση Ανατολή παρέχουν την αρένα για τον ανταγωνισμό τους προς το παρόν. Τα συμφέροντα της Ρωσίας στην Κύπρο είναι διαχρονικά και αυτό έγινε εμφανές κατά τη διάρκεια του περασμένου χρόνου (2011) με επισκέψεις Ρώσων επισήμων αλλά και αποστολές ναυτικών δυνάμεων κοντά στη Μεγαλόνησο. Περαιτέρω, η πώληση ρωσικών συστημάτων[iv] ηλεκτρονικού πολέμου στο Ιράν πιθανώς να μην ήταν τυχαία αφού έγινε λίγο πριν τις αντιδράσεις του Ιράν για την εγκατάσταση των Νατοϊκών ραντάρ στη Τουρκία.[v] Σε αυτή τη περίπτωση η Τουρκία βρίσκεται ανάμεσα σε ένα σύμμαχο που συχνά προκαλεί αλλά δεν θέλει να χάσει (ΝΑΤΟ/ΗΠΑ), και σε ένα γείτονα – πρόσκαιρο σύμμαχο – που δεν της συμφέρει να χάσει, αλλά που έχει θυμώσει με τις πράξεις της (Ιράν).[vi] Όσον αφορά δε στη Ρωσία, αξίζει να σημειωθεί ότι η άρνηση της να ακολουθήσει την υπόλοιπη Διεθνή Κοινότητα στο ζήτημα της συριακής κρίσης αποτελεί ακόμα ένα πρόβλημα για τη Τουρκία.

Συμπερασματικά, η Τουρκία φαίνεται να παίζει σε πολλά «ταμπλό», κάτι που τελικά αποδεικνύει ότι αναζητεί ένα ρόλο πιο αυτόνομο αλλά παράλληλα την αφήνει και μόνη της, εφόσον δεν βρίσκεται απαραίτητα στην πλευρά μιας συγκεκριμένης παράταξης αλλά στη μέση «διασταυρούμενων πυρών». Αυτό διπλωματικά είναι ως ένα σημείο έξυπνο αλλά όχι για κράτη όπως η Τουρκία. Η γεωγραφία της, της επιτρέπει να αναδυθεί ως υπερδύναμη από τη μια, αλλά είναι και η μεγάλη της αδυναμία από την άλλη, εφόσον πέραν της εξωγενούς περιφερειακής αστάθειας που υπάρχει, οι γεωπολιτικοί στόχοι που διεκδικεί φαίνεται να συγκρούονται με άλλες περιφερειακές και διεθνείς δυνάμεις. Μπορεί οι ΗΠΑ να βλέπουν προς το παρόν τις Τουρκικές κινήσεις χωρίς ιδιαίτερη ανησυχία. Μπορεί ακόμα και να τις ευνοούν (άλλωστε, ένα Αιγαίο, για παράδειγμα, υπό μια Τουρκία στενό σύμμαχο των ΗΠΑ θα ήταν κάτι εξαιρετικά βολικό για τις τελευταίες). Όσο όμως οι Αμερικανοί παραπλανόνται από τους στόχους της Άγκυρας, ή οικιοθελώς και συνειδητά τους στηρίζουν, θα αντιληφθούν ότι η σύγκρουση συμφερόντων και όχι μόνο (που απορρέει από τη θέληση του ενός να παραμείνει παγκόσμια υπερδύναμη, και του άλλου να γίνει υπερ-περιφερειακή δύναμη) είναι αναπόφευκτη. Το παιχνίδι θα κριθεί στις τελικές εκτιμήσεις και αποφάσεις της Άγκυρας: στο κατά πόσο δηλαδή θα συνεχίσει να ακολουθεί μια αυτόνομη στρατηγική που εν πολλοίς μέλλει να συγκρουστεί με τα συμφέροντα των συμμάχων της, ή αν θα αναγνωρίσει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει και στραφεί στις στενές παραδοσιακές της συμμαχίες. Η αλήθεια είναι ότι η απόλυτη ισορροπία μεταξύ των δύο, που επιχειρεί να πετύχει αυτή τη στιγμή, είναι εν τέλει ανέφικτη.