Πολλά έχουν γραφτεί και ακουστεί για το δημοψήφισμα της 12^ης Σεπτεμβρίου που έγινε στην Τουρκία. Το τι ακριβώς έπεται της νίκης του Ερντογάν και του ΑΚΡ δεν είναι καθόλου απλό να προβλεφτεί και ούτε πρέπει να προτρέχουμε αφελώς, σε αναλύσεις που θέλουν το αποτέλεσμα του προαναφερθέντος δημοψηφίσματος να ευνοεί τη Λύση του Κυπριακού. Ήδη οι πρώτες εξελίξεις σχηματίζουν τη νέα κατάσταση και αξιολογούνται από όλα τα μέρη που παρακολουθούν την εσωτερική και εξωτερική πολιτική του Ερντογαν.

Πηγαίνοντας πίσω, ας θυμηθούμε ότι το πολιτικό όφελος της εισβολής στην Κύπρο, καρπώθηκαν τόσο οι Κεμαλιστές όσο και Ισλαμιστές, αφού το «Κόμμα Εθνικής Σωτηρίας» που συμμετείχε στην κυβέρνηση συνασπισμού (ΡΛΚ – ΚΕΣ) η οποία πραγματοποίησε την εισβολή το 74’, στηρίχθηκε από τους στρατηγούς. Επιπλέον, ο Ετζεβίτ με την εισβολή θεωρήθηκε εθνικός ήρωας, ενώ ο στρατός ενίσχυσε την θέση του σαν προστάτης του έθνους. Σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και ιδιαίτερα στο Κυπριακό, οι θέσεις των Ισλαμιστών και των Κεμαλιστών, στην ουσία είναι οι ίδιες. Ούτως ή άλλως, το νέο-οθωμανικό μοντέλο που χαρακτηρίζει την Τουρκία, διαθέτει στοιχεία και από τα δύο ρεύματα. Υπό αυτό το πρίσμα δεν τίθεται θέμα παραχωρήσεων της Τουρκίας στο Κυπριακό λόγω της αποδυνάμωσης του κεμαλικού κατεστημένου.

Κάτι άλλο που πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν, είναι ότι από τα οφέλη που απεκόμισαν οι δύο πολιτικές δυνάμεις, απορρέουν και οι ευθύνες που έχουν απέναντι στον τουρκικό λαό. Με άλλα λόγια, ο κ. Ερντογάν, ακόμα και αν θέλει να κάνει παραχωρήσεις και να παρουσιαστεί πιο ευέλικτος στο Κυπριακό, βελτιώνοντας έτσι και τη θέση του απέναντι στην ΕΕ, αυτό δεν είναι εύκολο. Το πολιτικό κόστος της παραχώρησης των εδαφών που «κέρδισε» ο Ετζεβίτ, καμία τουρκική ηγεσία μέχρι τώρα δεν τόλμησε να το επωμιστεί. Πόσο μάλλον τώρα που ο Τούρκος Πρωθυπουργός και το κόμμα του πρέπει να προσπαθήσουν πολύ για να μεταφέρουν τα ποσοστά του δημοψηφίσματος στις επόμενες εκλογές.

Η κοινή γνώμη στην Τουρκία ήταν και είναι μια πολύ σημαντική σταθερά στο σχηματισμό τόσο εσωτερικής όσο και εξωτερικής πολιτικής. Ήδη από τα «Σεπτεμβριανά» και την οργάνωση «Η Κύπρος είναι τουρκική», έγινε εμφανέστατη η ευαισθησία του τουρκικού λαού για το Κυπριακό, ο οποίος το θεωρεί εθνική υπόθεση. Αυτό δεν μπορεί καμία τουρκική κυβέρνηση να το παραβλέψει.

Παρόλα αυτά, ας μην δούμε τον κ. Ερντογάν ωσάν τον Τούρκο ηγέτη που θέλει αλλά δεν τον αφήνουν ή δεν μπορεί. Ας μην ξεχνάμε την πολυσυζητημένη γεωπολιτική σημασία και γεωστρατηγική θέση της Μεγαλονήσου, που πάντα αποτελούσε το μήλον της έριδος για τις Μεγάλες Δυνάμεις και που κανένας «Ερντογαν» δεν πρόκειται να εγκαταλείψει τόσο εύκολα, ιδιαίτερα με την ρευστότητα που επικρατεί στην Μέση Ανατολή αλλά και τα ενεργειακά κοιτάσματα που φαίνεται ότι έχουν ανακαλυφθεί στην υφαλοκρηπίδα της Ανατολικής Μεσογείου. Επιπλέον, πρέπει να καταλάβουμε ότι στην ατζέντα των «μηδενικών» προβλημάτων της μεγάλης Τουρκίας, η μικρή Κύπρος δεν συμπεριλαμβάνεται, διότι απλά, δεν θεωρείται πρόβλημα, αλλά σπουδαία κατάκτηση.

Η Τουρκία περιμένει, κάνει βήματα προς όλες τις κατευθύνσεις και «πειραματίζεται» με νέους συμμάχους. Τα δεδομένα αλλάζουν και στην περιοχή υπάρχει ρευστότητα. Εκτίμηση μας είναι ότι κύριος στόχος του Ερντογάν σήμερα, είναι η ολοκλήρωση της νίκης του επί του κεμαλικού κατεστημένου με βοηθό την ΕΕ,  έτσι ώστε να θεμελιώσει την εξουσία του στην κυβέρνηση και τον κρατικό μηχανισμό. Αυτό, εκ των πραγμάτων,  θα φέρει την Τουρκία πιο κοντά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δίνοντας περισσότερα επιχειρήματα στους υπέρμαχους της ένταξής της και δημιουργώντας πιο δυσμενείς συνθήκες για την Κύπρο.

Η Κυπριακή Δημοκρατία πρέπει να βρίσκεται σε επαγρύπνηση και να αναλάβει πρωτοβουλίες με μια καλά μελετημένη στρατηγική στην εξωτερική της πολιτική και στην δημιουργία συμμαχιών.

Εφημερίδα “Φιλελεύθερος”, 23 Σεπτεμβρίου, σ.26.